Luk 12 | ZIA | STEP | Emo bauno witao-nibamu amimene augairo gikisero te wina-pati newa be aune Yesu mene gitau buro-mani nuna eno eyero sena, “Farisayora yis awiya suwaye ninae-una goiye sero umo yero baingtiti nasani neupu. Awong me sao nasani aune moko meko puro nowa ara.

Luke 12

Etegaora tani awiya giro tema yepu.

Mt 10:26-27

1 Emo bauno witao-nibamu amimene augairo gikisero te wina-pati newa be aune Yesu mene gitau buro-mani nuna eno eyero sena, “Farisayora yis awiya suwaye ninae-una goiye sero umo yero baingtiti nasani neupu. Awong me sao nasani aune moko meko puro nowa ara. 2 Nona apakana pungyao mitiya awiya ago kasa daung yariniya. Nona apakana dowao miteya awiya ago emo bauno mene garineya. 3 Niye ge mumene pungyero sinowa awiya ago emo bauno mene warire nigarineya. Niye garo mokora atu ge gugumamane didinowa awiya ago emo bauno mene kakame atu dopero wawa sero ge sarineya arauwa.

Name emo dekaongka gege awiya awang yanene.

Mt 10:28-31

4 Otao mani nana, na niye eno sane. Taung aingso ninae gege daya magayarineya, arata auna tame nona zo niye eno yari sero putoung kau yarineya, awong awiya oko awang yae. 5 Niye emo awe maze awang yarinei, awiya na niye eno giparinena. Niye emo nung emo dai magayai au kowa iyaore auna gaora putoung nuna-una mitiya, nung awiya awang yepu. Meba sinena ara. Niye emo awiya awang yepu. 6 Niye gipu. Emo bauno awong maket nasani ni nisokiyang wawong zo awiya toya etobe mene zuma gainowa. Arata Tuwa Bayau nung ni mani mamanikaka zo oko nuwegatinoiya ara. 7 Nung giti ai ninae apakana zazagairo gosinoiya. Niye awang oko yae. Ni nisokiyang daigairo auna zuma awiya baina aung. Arata ninae mene zo zuma bainane.

Yesura mani yero nonane, awiya keregarinenineta pungyarinenine?

Mt 10:32-33; 12:32; 10:19-20

8 Arare na niye eno sane. Zo nung emora-una benaungna atu, ‘Na Yesura mani yero nona,’ ayero sariniya, awiya na Emora Mani mene deka ayero Tuwa Bayaura angelo dubura-una benaungna atu, ‘Nung awiya mani nana,’ ayero sarinena. 9 Ora zo nung emora-una benaungna atu na bewae yariniya, awiya na Tuwa Bayaura angelo dubura-una benaungna atu abena nung bewae yarinena. 10 Zo nung na Emora Mani eno ge meko sariniya, awiya Tuwa Bayau mene pasena awiya disariniya. Arata zo nung Oweno izariniya emo auna pasena awiya disao ine teng oko ara. 11 Ora awong niye puro baung Tuwa Bayaura ibura yero diya emo aune emo yazore auna benaungna pugaya niye awong giro awang yero eyero oko kotungpu, ‘Name abena awong eno nono sarinenine? Name ge no sarinenine?’ Ayero oko kotumae. 12 Niye gera pugaya aune ge Oweno mene niye eno gipariniya awiya sarineya.” Ayero sena arauwa.

Wau emo dau ine auna ge eniya.

13 Emo bauno dubu baina awong auna zo mene Yesu eno eyero sena, “Gipao emo, ning sasa tato nana mene mama nanato-una nona awiya bono yero na agewa pugaise sinena.” 14 Ayero senu Yesu mene nung eno eyero sena, “Awiya nono yao i? Awe mene na zaz ninae yero nasani nona ninae bono yanese seni? Aung ara.” 15 Ayero sero awong eno eyero sena, “Niye gosinasani aune neupu! Niye nona apakana aeno dubo-dubo oko yepu. Emo waure amimene wau moni nuna auna nao iwaing oko pumariniya.” 16 Ayero sero awong eno ge eniya zo eyero sena, “Emo waure auna minao bure zaungna ara. 17 Ayero yenu wau emo nung eyero kotuna, ‘Na nono yarineni? Na nona nana witao euna garo aung.’ 18 Ayero sinasani sena, ‘Na eyero yarinena. Na nonana garo nana apakana kasero nupema babuze yarinena. Ayero yero na wuitre nona nana iwaing ena dema garo auna atu gurutu yarinena. 19 Ayero yero aune na eyero kotumarinena: Nona nana witao dawang daigairo auna teng mitiya. Arare na yeme oregarinena. Na nona miniro ou miniro yawa yawa nasani mitarinena.’ Wau moni emo mene ayero sena ara. 20 Arata Tuwa Bayau mene eyero sena, ‘Ning emo dau ine ara. Ning ping yeme eune magayarinesa. Ayasa nona apakana sosetesa mitiya awiya zo mene pumariniya.’ Ayero sena ara.” Yesu mene ungwe awiya diro aune eyero sena, 21 “Zo nung taungna zamena simena gurutu yero puro nasani aune Tuwa Bayaura benaungna atu dubora wau moni oko gurutu yariniya, awiya tani deka ayao ine nuna-una atu kasa yariniya.” Ayero sena arauwa.

Kotung-katung oko yanene.

Mt 6:25-34

22 Yesu mene buro-mani nuna eno eyero sena, “Arare na niye eno sana nigipu. Niye nao ninae eno kotung-katung nasani eyero oko sae, ‘Nona minao natu tamarinenine?’ Nupema niye taung aingso ninae eno kotung-katung nasani eyero oko sae, ‘Taung wori natu tamarinenine?’ Ayero oko sae. 23 Nona minao mene me oko niya. Nao mene me niya. Nupema taung wori mene me oko niya. Taung aingso mene me niya. 24 Niye ni owa kotungpu. Awong nona minao puro urero nasani oko yero nowa. Awong nona minao gurutu yaora garo awiya aung ara. Tuwa Bayau mene nona minao awong eno pugatinoiya ara. Arata niye emo bauno mene zo ni mamani daigatineya ara. 25 Ora ninae-una zo mene nao nuna eno kotung-katung nasani nete wari be ena tawingna nao nuna susumaise nupema susumai teng yarinita? Aung ara. 26 Niye buro maingkoka ayero yao ine teng oko ara. Arare niye noeno buro baina awiya eno kotung-katung yero nowi? 27 Niye i wuzi yero ditinoiya auna susuwa awiya kotungno gipu. Awong asino aimaora buro oko yero nowa. Nupema mo gayaora buro oko yero nowa. Arata na niye eno eyero sinena: Gitau emo tuwa Solomon mene taung nuna siuno amero yero baingtiti nasani nauna, arata siuno amero yao nuna mene i wuzira simao awiya oko daigaina. 28 I wui yeme eu atu iwaing iro ditiniya, arata awiro gora awiya emo mene wezero igiyari neya ara. Arata saineba, Tuwa Bayau mene sinoi simao iwaingne kasa yero Solomonna simao iwaing awiya daigatinoiya. Tuwa Bayau mene ayero noiya, arare nung noeno niye eno mo taung worire oko tamao yariniye? O tumo diyao besaore niye, nung niye mo taung worire iwawaing tamariniya. 29 Arare niye nona minaore oure auna kotung-katung oko yae. Niye dubo eto oko yae. 30 Tawing euna diga emo awong kotung-katung nona ena tamaora yero nowa ara. Arata Maung ninae mene nona minaese yero noiya awiya gosinoiya. 31 Iwaing nibamu awiya niye Tuwa Bayaura nao seka tamari kotumaya aune nung auna tame nona ena dema niye eno pugariniya arauwa.

Nona iwaing uritira atu gurutu yao auna nai.

Mt 6:19-21

32 Dubu maingkoka niye, niye awang oko yae. Maung ninae mene nao sekawa niye eno pugari mena senu tauyena. 33 Niye nona ninae apakana monina pugairo moni puro moni awiya emo bogamasa soreuno awong eno pugaipu. Niye moni sisigairo aung yao ine teng oko awiya tamari yepu. Ayero nasani naya Tuwa Bayau mene uritira atu nona ipu ewa-gaewa yao sisigairo aung yao ine teng oko awiya niye eno pugariniya. Ugaing emo uritira oko miteya. Atu nona ziri oko dedunoiya. 34 Masi wau nina mitoiya, masi deka auna atu dubo nina mitariniya.

Name kora makora nasani mitanene.

35 Niye geing ipura diro aune damana ninae gaero kora makora nasani mitiungpu. 36 Soumani ena awong emo tuwa nunae mene ana-bonene doro kapetegairo garo be dai mena iwari miteya ayao ine niye mitiungpu. 37 Emo tuwa mene buro soumani nuna oko auriti awao seka yero mitaya gariniya, awiya awong yawa yawa yarineya. Na memoko nibamu niye eno sane. Emo tuwa nung nutope soumaina mo nona saora awiya wosogairo awong apara adumaese sariniya. Ayero yaya nung nutope buro nona minao awong eno pugariniya. 38 Nung ping towang singsang gairo barinita ping tuno-tano aune buro soumani seka yero mitaya gariniya, awiya soumani awong yawa yawa yarineya. 39 Arata niye nona ewiya kotungpu: Garo maung mene ugaing emo baora be nuna gatiya, awiya nung diti seka yero mitasani garo nuna diya yero baingtai ugaing emo oko towatiya. 40 Na Emora Mani mene barinena, awiya na oko barinenita ayero sero naya be aune na barinena. Aeno niye sosero benero nasani neupu.” Ayero sena arauwa.

Soumani mekore iwaingne auna ge eniya.

Mt 24:45-51

41 Petoro mene Yesu eno eyero sena, “Tuwa, ge eniya nae eno gege sinesita emo bauno apakana aeno sinesi?” 42 Ayero senu Tuwa mene eyero sena, “Niye soumani iwaing yero neupu. Soumani iwaing nung kotumao iwaing puro nai giro emo tuwa nuna mene nung soumani nuna apakana diya yaise sariniya. Nung awong diya nasani wo ma awong eno pugatinaise sariniya. Emo tuwa nuna mene buro ge awiya nung eno pugairo doro baungno nariniya. 43 Arare soumani amimene buro nung eno sao awiya teng dipunasani nai, emo tuwa nuna mene kapetegairo buro buro nuna-una me giro tani iwaing nung eno yai yawa yawa yariniya. 44 Na meba niye eno sinena. Emo tuwa nuna mene diya buro baina nung eno pugatinasani nona nuna apakana diya yaise sariniya. 45 Arata soumani mene eyero sariniya, ‘Emo tuwa nana mena oko kapetegariniya. Nete ago kapetegairo barinita nowa.’ Ayero sinasani nung zayero sou emore baunone dero usi-besi nasani ana-bonene nasani ou tauyao mininasani anasani dau yariniya. 46 Ayero nasani emo tuwa kapetegaora be nuna oko gao nasani ‘Nung mena oko kapetegariniya’ ayero sinasani nai emo tuwa nuna mene kapetegairo bumariniya. Buro soumani awiya yanakana wezero dero emo tumo diyao aung abena tamarineya masi deka auna pugariniya. 47 Soumani nung emo tuwa nuna auna buro ge gosinoiya, arata nung nona oko sosao yero emo tuwa nuna auna buro ge awiya oko dimao yariniya, awiya emo tuwa mene nung meko nibamu dariniya. 48 Arata soumani nung emo tuwara buro ge awiya oko gao nasani abena meko tamaora nona yariniya, awiya emo tuwa nuna mene nung maingkoka gege dariniya. Emo zo eno nona bainakama pugarineya, awiya nung abena bainakama pugaise sarineya. Nupema emo bauno mene emo zora waweng atu nona witao pugarineya, awiya nung abena witao nibamu pugaise sarineya.

Yesura buro mene emo bauno gagausinoiya.

Mt 10:34-36

49 Na bumuwang, awiya tawing iyao gamoyana awaise bumuwang. Arare mena awaise ayero kotupunena. 50 Na yaya tame nanese sao mitiya, awiya ou buro tawing topetitiniya ayao ine yaya mene na topetariniya. Yeme na yaya auna buro oko yao, arata kotupunena moko nana mou-mesa niya ara. 51 Niye nane buro tawingna dung gere winadere dana amaise kotupunowita, nowa. Arata ayao aung ara. Na niye eno sane. Na bumuwang, awiya emo bauno gagausari bumuwang ara. 52 Yeme euneta ago oune emo bauno wawong zo garo dekaongna mitarineya, awiya gausero dubu etobe yarineya. Etama awiya iwo etobe eno yarineya. Nupema etobe awiya iwo etama eno yarineyato. 53 Awong eyero gagausarineya: Maungne mani emodi nuna aune awongto iwo wina-ye yarineyato; ai mani baunodi nuna aune awongto iwo wina-ye yarineyato; maingna aro ai imeti nuna aune iwo wina-ye yarineyato.” Ayero sena arauwa.

Nona kasa yariniya auna susuwa ganene.

Mt 16:2-3; Mk 8:11-13

54 Yesu mene emo bauno eno eyero sena, “Niye bereze siwingyao dodopinoi giro mena eyero sinowa, ‘Wa wosariniya.’ Ayero sinowa wa wowosinoiya. 55 Deka ayero soma gori ziwinoi giro niye eyero sinowa, ‘Gora wari baina posariniya.’ Ayero sero nowa me yero noiya. 56 Niye ge iwao emo me sao yero nowa! Niye tawingne berezera owe auna susuwa giro baingtitinowa. Arata niye nono yero be yeme euna susuwa oko giro baingtao yero nowi?

Name Tuwara ge bere-bere niganene.

Mt 5:25-26

57 Tani iwaing yaese sao awiya niye nika niyetope nono yero oko wuyero gao yero nowi? 58 Otao nina zo mene ning gera pugairo kotora babasese sariniya, awiya ning bere-bere nung aune dema kaunsolra-una baungno ge awiya sero kora yeputo aung yae. Ayero oko yao yarinesa, awiya nung ning puro zaz emora-una babai zaz emo mene ning puro pu polisra-una gai awong ning puro pu bunao gare garineya. 59 Na niye eno sane. Ning bunao garo tebeba oko duwarinesa. Ning gitau otao nina auna abena apakana pugairo aung yero aune kasa daung yarinesa.” Yesu mene name ge nuna bere-bere niganenese ayero sena arauwa.